Docenten worden aangenomen met een urencontract. Docenten in het MBO hebben bij een full-time baan een contract van 1659 uur. Bij normaal gesproken 40 schoolweken, moet je dus per week 41,5 uur werken, oftewel 8,3 (8 uur en 18 minuten) uur per dag. Dat komt neer op, om 8 uur aanwezig zijn en om ongeveer 17.00 uur naar huis. Dit is kortweg, je urencontract. Goede vrijdag en dergelijke dagen die niet in de vakanties vallen, worden weer gecompenseerd door bijvoorbeeld een paar ouderavonden, open dagen van de school op vrijdagavonden en zaterdagen e.d.
Echter die werkdagen worden door de school al helemaal ingevuld met lesuren. Bij een full-time baan moet je per week zo'n 27 - 29 uren lesgeven (lesuren van 50 minuten). Buiten die lesuren, dus de uren die jij niet ingedeeld bent voor lessen, bepaalt je werkgever ook wat je moet doen. Zo zie je, dat je maar een beperkt aantal uren hebt voor het voorbereiden van de lessen, nakijken van toetsen e.d. Andere tijd moet je besteden aan deskundigheidsbevordering, beheer en klasse management, mentoraat e.d.
Zo zie je dus dat een docent, totaal geen zelfstandige functie is. Over het algemeen wordt je hele dag ingepland en de indeling wordt bepaald door je werkgever.
Het erge is ook, dat je soms moet invallen voor collega's die ziek of afwezig zijn. Op zich niet erg en ook logisch, maar het gaat van jou voorbereidingstijd, nakijktijd, deskundigheidsbevording e.d. af. Zeker, zo na de herfstvakantie, gaan de zieken weer vallen en moeten de docenten die niet ziek zijn, vaak invallen voor anderen.
In de scholen heerst de mentaliteit van de verplichte lesuren, die de overheid stelt en daarvan worden vaak de docenten de dupe. Als jij veel moet invallen, betekent dit, dat jij veel in je eigen tijd moet 'overwerken', die niet uitbetaald wordt.
Daarnaast zijn de directie en/of de leidinggevenden vaak heel argwanend en proberen zij de docenten zo veel mogelijk te controleren en d.m.v. heel kleinerende straffen de docenten te sturen. Echter, vaak wordt er niets of veel te weinig gedaan aan 'rotte appels'. Als een 'rotte appel' lang blijft liggen, worden andere appels ook rot. Als het probleem dan zo groot is, volgen er vaak heel onlogische maatregelen, die totaal niet nodig zijn, als vroegtijdig ingegrepen was geworden.
Een voorbeeld dat ik meegemaakt heb.
In een aantal klassen was het te laat komen en de opkomst vrij laag. Normaal gesproken is dit een taak van de mentor om de studenten daar op aan te spreken. Lukt dat niet, dan gaat de mentor, samen met zijn leidinggevende, een gesprek aan met de student en zijn of haar ouders. Helpt het dan nog niet, dan kan de student aangemeld worden bij de inspecteur van het onderwijs.
Nu bleken enkele mentoren hun werk niet goed te doen, de problemen stapelden zich op, omdat er nooit iets aan gedaan werd door de leiding. Het gevolg was dat de 'goede' docenten het ook niet meer nodig vonden om veel werk te steken in absentie. Het kost echt veel tijd, zeker bij notoire afwezigen.
Er werd door de leiding op een gegeven moment besloten, dat studenten die te laat kwamen of onbekend afwezig waren, de volgende dag het 10de uur (van 17.10 uur tot 18.00 uur) terug moesten komen. Het enige probleem was, dat om op deze studenten te passen, een docent werd ingeroosterd. Ook al was jij een goede mentor, jij moest ook tot 18.00 uur blijven om op studenten te passen, jij wordt dus ook gestraft! Dit betekende voor jou, als docent dus overwerken (zie mijn berekening hierboven).
Ik vind zelf, dat er op scholen heel weinig overleg is over het rooster. Docenten hebben daar weinig of niets over te zeggen. Jij geeft aan hoeveel uur jij werkt, welke vakken je geeft, en dan wordt de rest voor jou 'geregeld'. Het erge is ook, dat per dag je rooster regelmatig kan veranderen door inval voor zieken, uitval door excursies, vergaderingen of andere redenen. Heel ongemakkelijk, zeker als er bijvoorbeeld veel nakijkwerk ligt, dat voor een bepaalde tijd af moet zijn.
Lesgeven vraagt veel concentratie en aandacht. Het is eigenlijk een vorm van toneelspelen. Je weet wat je moet vertellen in de les, je weet dat jij moet improviseren op vragen en opmerkingen van je studenten, maar constant moet jij de draad van je verhaal vasthouden. Na een aantal uren lesgeven, ben je geestelijk erg moe, zeker bij moeilijke, grote klassen. Wordt dan steeds je rooster veranderd, zonder overleg, en moet je steeds tussendoor kijken of er wat verandert, dan is dat zeer storend en nog vermoeiender. Erg vervelend is ook, als jij door een klas attent wordt gemaakt op een lesroosterwijziging, die jij nog niet had gezien en je hebt totaal iets anders ingepland. Ga het maar weer zelf regelen.
Ook is er op een school vaak dicussie over de toedeling van de lokalen. Lopen de studenten door de school of docenten. Ik heb dus scholen gezien, waarbij beiden door de school lopen. Docenten moeten elke lesuur dus verkassen naar een ander lokaal, vaak door een groot gebouw met veel studenten die ook rondlopen. Hun lap-top meenemen, lesboeken e.d. meesjouwen, sleutels van de lokalen hebben, studenten vragen beantwoorden die zij onderweg tegenkomen e.d. Als jij 1 lesuur les hebt, moet je dus elke keer de boel installeren en de-installeren. Effectieve tijd neemt dus zienderogen af , je verliest zo 10 minuten per les. Het gehol van lokaal naar lokaal is zeer storend en zwaar.
Het onderwijs is dus psychisch heel zwaar, soweiso dus het lesgeven, maar ook de gebrekkige organisatie, het gebrek aan overleg en de constante druk van die lesuren. Doordat managers dus niet goed organiseren, worden docenten met veel onnodig extra werk opgezadeld en geestelijk onnodig zwaar belast.
Eigenlijk worden docenten dus op stukloon (hoeveelheid lesuren) bekeken en beoordeeld.
Kies jij hier voor?
Het kan zo veel beter georgansieerd worden!
