Lesgeven aan jongeren en (jong-) volwassenen is erg leuk. Zeker als jij wat maakt van jouw lessen en jij niet al te star bent in jouw gedrag naar jongeren toe. Jij moet hen ook in hun waarde laten en bijv. niet voor 'gek' zetten in het bijzijn van de hele klas. Regels zijn nodig, maar jullie weten, net als ik, dat jongeren ook moeten leren van hun gedrag. Leuk om dat proces mee te maken en te sturen.
Echter, als docent loop jij heel vaak tegen de beperkingen aan van een slechte organisatie. De klachten over het onderwijs over te veel managers, te veel vergaderen, te grote scholen, vind ik eigenlijk onzin. Daar ligt het niet aan. Waar ligt het dan wel aan?
Het onderwijs is gewoon heel, héél slecht georganiseerd. De managers binnen het onderwijs hebben, van hoog tot laag, over het algemeen weinig verstand van efficiënt en effectief organiseren. Zij zijn vaak wel net zo bevlogen als de docenten, en komen heel vaak voort uit een docentenbaan, echter zij hebben geen of weinig verstand hoe je een groeiende en/of grote organisatie moet opzetten, sturen, leiden, managen, organiseren. Veel (grote) scholen zijn nog georgansieerd als een klein dorpsschooltje. Iedereen bemoeide zich met alles en regelde alles makkelijk zelf, maar hoe groter een school wordt, des te efficiënter en effectiever een organisatie georganiseerd moet worden. Ook kan niet iedereen zich meer bemoeien met alles, ieder heeft zijn taak. Nu zie bij de groter wordende scholen dat niemand zich meer om bepaalde onderdelen bekommert, omdat het allemaal steeds meer een 'ver-van-mijn-bed-show' wordt. De grote scholen die nu ontstaan zijn, zoals bijv. de ROC's e.d. zijn op zich niet verkeerd, als de interne organisaties maar op orde zijn. Duidelijke taakverdelingen, duidelijke procedures en verantwoordelijkheden, goede en coachende managers die een helicopterview hebben over een onderwijsorganisatie. Maar ook goede werkoverleggen zijn belangrijk. Echter veel managers weten veel van het onderwijs op zich af, bijv. de regels van het ministerie, CGO, kerntaken, curriculum, etc., maar totaal niet hoe zij dit efficiënt en effectief moeten organiseren en in moeten bedden in een grote organisatie. Heel vaak worden bij discussies tijdens bijv. een werkoverleg, te veel gekeken naar de probleemgevallen. De ene docent of leidinggevende kan altijd wel een probleem, probleemgeval noemen die een efficiente en effectieve organisatie in de weg staan. Organiseer voor zo'n 95% de organisatie en haal uit je effeciency de tijd om de probleemgevallen te organiseren en op te lossen. Nu gebeurt er vaak niets, door de verlamde discussies rondom de problemen. Managers zijn vaak niet krachtig genoeg en niet capabel genoeg om dit te sturen.
Het vervelende is dus, dat de docenten tegen veel problemen oplopen die eigenlijk ergens anders in de organisatie georganiseerd hadden moeten worden. Elke docent voert dus dergelijke taken dan maar zelf uit en besteed dus veel tijd aan dergelijk onnodig gedoe. Tel jij de tijd op, die iedere docent dus verliest door die in-effciency, dan kan jij begrijpen dat hierdoor de werkdruk erg hoog is. Iedere docent organiseert zijn werkzaamheden ook nog eens op zijn eigen manier. Hierdoor ontstaan dus allerlei kleine administraties die allemaal op een andere manier zijn georgansieerd. Héééél in-effciënt dus en een grote bedreiging voor een organisatie. Als een docent bijv. weg gaat, moet zijn opvolger, totaal opnieuw beginnen, met alle gevolgen van dien. Niemand weet ook hoe die vertrekkende docent zijn administratie heeft georganiseerd en meestal wordt er helemaal niets overgedragen.
Veel scholen proberen die interne organisatie wel beter op te zetten, echter door de vele zwakke (bedijfskundig gezien) managers, sterven dergelijke projecten een stille 'dood'. Docenten worden vaak gevraagd om mee te doen in dergelijke projecten, die er op het eerste gezicht niet verkeerd uitzien. Maar vaak worden de docenten teleurgesteld in het project door slecht (project-) management, dat zij de volgende keer wel 2x nadenken om weer in een project te stappen. De extra tijd die het kost, krijg jij niet vergoed. Het moet dus in jouw eigen tijd gebeuren. Normaal gesproken, als jij moet participeren in een (groot) project, krijg jij daar capaciteit voor. Maar in het onderwijs betekent dat dus, dat jij minder lesuren 'mag' draaien. Jij voelt het al, dat wordt een probleem, want wie vangt die uren op? Nieuwe, tijdelijke docenten inhuren wordt niet gedaan, dus ....... een mislukking gloort aan de horizon. Hoe regelen zij het dan? Soms krijg jij 0,1 of 0,2 fte (of meer) erbij, zodat jij meer salaris aan het eind van de maand krijgt. Tijd?
Zoals jij hier kunt lezen, is het onderwijs dus niet leuk om te werken. Ook in mijn vorige bloggen blijkt dat het onderwijs fout op fout stapelt. Binnen sommige scholen lijkt het net of de afdelingen die facilitair moeten zijn aan het primaire proces, het onderwijs, belangrijker zijn dan dat primaire proces.
Uiteraard is de overheid ook de oorzaak van veel problemen. Maar al die directeuren die in overleg gaan met de overheid, doen daar dus niets aan. Als zij zich beter zouden organiseren, zouden zij de overheid ook beter kunnen sturen.
Ik zou wel weten hoe je diverse scholen zou moeten organiseren, hoe je het onderwijs beter kan organiseren. Ik kan niet wachten......., mijn handen jeuken.
